Inventarisatie van bouwkundig erfgoed in Mol

Stuifzand werkt samen met het gemeentebestuur van Mol aan een herinventarisatie van het bouwkundig erfgoed. Hiervoor zijn meerdere redenen: ten eerste dateert de huidige inventaris bouwkundig erfgoed uit 2002 en is deze dus bijna 25 jaar oud. Intussen is de erfgoedzorg geëvolueerd. Gebouwen die destijds niet als waardevol werden bestempeld, kunnen dat nu wel zijn. We denken hierbij voornamelijk aan naoorlogs erfgoed (1945-1975), dat nagenoeg niet aanwezig is op de inventaris voor Mol. Daarnaast willen we inzetten op waardevolle gehelen en straatwanden, terwijl de vorige inventaris uitgaat van een inventarisatie op perceelniveau.
Tot en met januari 2026 verzamelen we historische informatie, beelden en verhalen over waardevolle gebouwen in Mol

Inventarisatie, wat betekent dat voor mij?

Sinds 2017 is lokaal erfgoedbeleid een bevoegdheid voor lokale besturen. Door de huidige inventaris te actualiseren en aan te vullen, helpen we de eigenheid van Mol en haar deelgemeenten beter verankeren binnen ruimtelijk beleid.

Daarnaast vormt de inventaris onroerend erfgoed een waardevolle bron van informatie voor eigenaars of investeerders van erfgoedpanden. De inventaris kan een licht werpen op de achtergrond en geschiedenis van deze erfgoedpanden, wat kan bijdragen tot een gepast beheer en bewaring ervan. Verder zorgen we op termijn voor zowel de eigenaars als het gemeentebestuur een helder afwegingskader voor ingrepen aan onroerend erfgoedobjecten, zoals erfgoedpanden.
Weliswaar wil een opname op de inventaris niet zeggen dat een gebouw automatisch beschermd wordt als monument, met alle verplichtingen die dat met zich meebrengt.

Het gemeentebestuur van Mol hanteert een minder strikt kader dan de Vlaamse Overheid. De inventaris functioneert immers als een afwegingskader, niet als een bindend beleidsinstrument. Mits goede motivatie en een positief advies van de onroerend erfgoeddienst (IOED) van Stuifzand, blijven hedendaagse ingrepen mogelijk. Wel blijft het behoud van historische gevels, volumes en andere waardevolle elementen de prioriteit.

Draag je steentje bij!

Heb je oude foto’s, kennis of informatie over bouwkundig erfgoed? Of wil je een gebouw aanmelden voor de inventaris? Of ben je eigenaar van een erfgoedpand en wil je graag het interieur van je pand tonen? Stuur een mail naar erfgoed@stuifzand.be.

FAQ

Mijn eigendom is bouwkundig erfgoed. Wat betekent dat?

Er bestaan twee types bouwkundig erfgoed, namelijk ‘vastgesteld’ en ‘beschermd’. Voor vastgesteld bouwkundig erfgoed is via Ministerieel Besluit bepaald dat het gebouw een zekere erfgoedwaarde bezit. Hoewel het gebouw een erfgoedwaarde heeft, is die waarde eerder van lokaal belang. Gebouwen met een erfgoedwaarde die van bovenlokaal belang is, zijn beschermd als monument. Het juridisch erfgoedstatuut (beschermd of vastgesteld erfgoed) heeft verschillende gevolgen. De concrete rechtsgevolgen voor beschermd erfgoed en vastgesteld erfgoed zijn terug te vinden op de website van het agentschap Onroerend Erfgoed. Er bestaat een uitzonderingsmogelijkheid voor de verplichting tot energetische renovatie. Meer info.

Hoe weet ik of mijn eigendom enkel werd vastgesteld als bouwkundig erfgoed, of ook is beschermd?

De eenvoudigste manier om het juridische statuut van een erfgoeditem te achterhalen, is door naar geo.onroerenderfgoed.be te surfen. Op het bestand dat aan deze webpagina werd toegevoegd, vind je een korte handleiding over hoe je concreet met het geoportaal kan werken. Op de kaart is vastgesteld bouwkundig erfgoed oranje ingekleurd, beschermd erfgoed rood. Via de website kan je ook verder klikken naar de fiche die bij de bescherming of vaststelling hoort. Het juridisch statuut van het erfgoedobject staat ook nog eens omkaderd op de fiche.

Bij wie kan ik terecht als ik werken wil uitvoeren aan beschermd erfgoed?

Bij beschermd onroerend erfgoed verleent het agentschap Onroerend Erfgoed de nodige adviezen. Voor werken aan beschermd erfgoed heb je in veel gevallen ook een toelating nodig, maar je kan voor dit type erfgoed ook erfgoedpremies krijgen of korting krijgen op je personenbelasting. Erfgoedpremies zijn bovendien combineerbaar met een erfgoedlening. Zie je door de bomen het bos niet meer? Dan kan Stuifzand je ook op weg helpen met een toelatings- of premie-aanvraag.

Bij wie kan ik terecht als ik werken wil uitvoeren aan vastgesteld bouwkundig erfgoed?

Hiervoor kan je bij Stuifzand terecht. Je contacteert onze erfgoedconsulent best zo vroeg mogelijk in het traject. We kijken na of de plannen een impact hebben op de erfgoedwaarde van het pand. Via één of meerdere preadviezen schetsen we een kader waarbinnen de plannen verder kunnen worden uitgewerkt.

Tijdens de aanvraag van een Omgevingsvergunning, verlenen we in dat traject ook een advies aan de overheid die de vergunning verleent, meestal de gemeente of stad. Het is dus mogelijk dat werken die de erfgoedwaarden te veel schaden, geen vergunning krijgen.

Kan ik financiële ondersteuning krijgen?

Voor niet-beschermd erfgoed kan je geen erfgoedpremies krijgen. Je kan wel beroep doen op de premies en leningen van mijnverbouwpremie.be, die ook voor elke andere woning van toepassing zijn.